จากฝิ่น สู่เศรษฐกิจพอเพียง: สามทศวรรษแห่งการเดินทาง ช่วงปี 2513–2543

แปลจาก Opium Reduction in Thailand 1970–2000, A thirty-Year Journey by Ronald D. Renard (2001)

เมื่อ พ.ศ. 2505 ขณะภาคเหนือของไทยยังเต็มไปด้วยไร่ฝิ่น พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จเยี่ยมพสกนิกรบนพื้นที่สูง ทรงเห็นว่าการอพยพชาวไทยภูเขาไป อยู่ในนิคมพื้นราบไม่อาจแก้ปัญหาฝิ่น ทั้งจะยิ่งทำให้ความขัดแย้งบานปลาย ต่อมา เสด็จไปยังหมู่บ้านม้งดอยปุยทรงพบว่าผู้ปลูกฝิ่นมีรายได้หลายแหล่ง เช่น การปลูกท้อพื้นเมือง จึงมีพระราชดำริว่าหากปรับปรุงพันธุ์ท้อให้ดีขึ้นก็จะเป็นแหล่งรายได้ซึ่งดีกว่าฝิ่น สามารถแก้ปัญหาได้อย่างยั่งยืน โครงการหลวงจึงถือกำเนิดขึ้นมาด้วยเหตุนี้

หนังสือเล่มนี้ได้รับการสนับสนุนจากสำนักงานโครงการควบคุมยาเสพติดระหว่างประเทศแห่งสหประชาชาติ ประจำภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จีน และแปซิฟิก (UNDCP) ให้จัดทำขึ้นเพื่อประเมินและบันทึกประวัติการกำจัดฝิ่นในไทย ระหว่าง พ.ศ. 2513–2543 ตลอดสามทศวรรษดังกล่าว ประเทศไทยได้ “เดินทาง” ผ่านการปรับเปลี่ยนเชิงนโยบาย ด้วยความใส่พระทัยของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ความพยายามจากองค์กรทั้งภายในและระหว่างประเทศ ตลอดจนความร่วมมือจากหลายฝ่ายประเทศ ไทยจึงสามารถเอาชนะปัญหาฝิ่นได้ในที่สุด

ดร.ราญ ฤนาท (Ronald D. Renard) พำนักอยู่ที่เชียงใหม่ ทำการวิจัยเกี่ยวกับชนเผ่า และเคยทำงานในหน่วยงานพัฒนาที่สูงของสหประชาชาติหลายหน่วยงาน มีผลงานตีพิมพ์เป็นที่รู้จักอย่างกว้างขวางในหัวข้อชนกลุ่มน้อย ตลอดจนการผลิตและการควบคุม การปลูกฝิ่นในลุ่มแม่น้ำโขง